معرفی کتاب عیون أخبار الرضا
نویسنده:
این کتاب نوشته شیخ صدوق، ابو جعفر محمد بن على بن حسین بن بابویه قمى (305 - 381 هجرى).
نویسنده از دانشمندان برجسته و چهره هاى سرشناس و از راویان شیعه در قرن چهارم هجرى به شمار مى آید.
موضوع:
روایات مربوط به امام رضا علیه السلام.
شیخ صدوق در این کتاب روایت هاى پیرامون امام رضا علیه السلام و مجموعه روایاتى که از آن حضرت روایت شده را جمع آورى کرده است.
انگیزه نگارش:
شیخ صدوق این کتاب را براى هدیه به کتابخانه صاحب بن عباد دیلمى، وزیر وقت و حاکم شیعى آن دوران نگاشته است.صاحب بن عباد در مدح و ستایش امام رضا علیه السلام اشعارى مى سراید و آن را به شیخ صدوق هدیه مى دهد و شیخ نیز این کتاب را در پاسخ به هدیه ایشان، به نگارش در مى آورند.
اعتبار کتاب:
کتاب عیون اخبار الرضا از معتبرترین منابع روایى شیعه است که مانند دیگر کتابهاى شیخ صدوق از ارزش و اعتبار خاصى برخوردار است.
ارزش کتاب:
این کتاب در شرح و توضیح بسیارى از عقاید شیعه کتابى ارزشمند و مفید مى باشد.شیخ صدوق با جمع آورى سخنان و بحثهاى امام رضا علیه السلام با دیگر دانشمندان آن دوران بسیارى از مباحث مهم اسلامى را مطرح کرده است.
مدح کتاب:
مرحوم میر داماد در مدح این کتاب سروده است:
عـیـون أخبـار الـرضا صیـقـل تجلو عـن الـقـلـب صـداء الـکرب
لـم یـبــد للـدهـــر نـظـیـــرا لـهـا لـناظر فی الشرق و الغرب
و کــل فــن فــی أســـالــیــبــها یـکـفـیـک و تـخـلیة السرب
کالشمس من نور الهدى مشرق بـالسلم یقضى وطر القلب
یعنى: کتاب عیون اخبار الرضا کتابى شفاف است که قلب انسان را شفا مى دهد.
در تمام روزگار و در نگاه هیچ بیننده اى کتابى مانند این کتاب نگاشته نشده است.
هردانشی که بخواهی در آن است و تو رابی نیاز می کند.
مانند خورشید از نور هدایت مى درخشد و آرزوى قلب را برآورده مى سازد.
ترجمه ها:
کتاب عیون اخبار الرضا بسیار مورد توجه علما و اندیشمندان اسلامى قرار گرفته است و ترجمه هاى فراوانى بر آن نگاشته شده، مانند:
1 - ترجمه محمد صالح بن محمد باقر قزوینى.
2 - ترجمه سید جلیل میرزا ذبیح الله بن میرزا هدایة الله
3 - ترجمه مولى على بن طیفور بسطامى
4 - ترجمه سید على بن محمد بن اسد الله امامى
5 - ترجمه شیخ محمد تقى بن محمد باقر اصفهانى
6 - ترجمه عیون اخبار الرضا به نام کاشف النقاب
7 - ترجمه اى به نام برکات المشهد المقدس
8 - ترجمه عیون نوشته یکى از افاضل مشهد رضوى در سال 1245 هجرى که به امر سید محمد بن سید دلدار على نقوى نصیر آبادى نوشته شده است.
9 - ترجمه علامه مجلسى، که بخشهایى از کتاب را مانند خطبة الرضا که خطبه توحید امام رضا علیه السلام است و نیز مأموریت رجاء ابن ابى ضحاک براى دعوت امام رضا به خراسان را ترجمه نموده است